24/10/09

Ο συνδικαλισμός των ευέλικτα απασχολούμενων

Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΚΑΨΑΛΗ (24.10.09)
Πριν καν κυριαρχήσει στην κοινωνική ατζέντα των μέσων μαζικής ενημέρωσης της χώρας το θέμα της τύχης των εργαζομένων με προγράμματα stage στον δημόσιο τομέα, πολλές κυριακάτικες εφημερίδες της περασμένης εβδομάδας (18/10/2009) είχαν εκτενή αφιερώματα στη νέα εργατική τάξη που οργανώνεται και δρα, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο κεντρικός τίτλος στο «σαλόνι» μιας από αυτές τις εφημερίδες (Εποχή).

Είναι προφανές ότι σύμφωνα με τα πρώτα δείγματα γραφής της νέας πολιτικής ηγεσίας του αρμόδιου υπουργείου το ζήτημα της συλλογικής οργάνωσης και αντίστασης των ευέλικτα εργαζομένων θα επανέλθει στην επικαιρότητα ενδεχομένως με τρόπο επιτακτικό και δραματικό. Το ερώτημα που (επανα)τίθεται σήμερα στο εσωτερικό του εργατικού κινήματος είναι τι είδους συνδικαλισμός για τους απασχολούμενους με ευέλικτες εργασιακές σχέσεις;
Σε ό,τι αφορά κυρίως -αλλά όχι αποκλειστικά- στον ιδιωτικό τομέα ο συνδικαλισμός της νέας εργατικής τάξης (ή κατ' άλλους ο συνδικαλισμός τρίτης γενιάς, "Κ. Ελευθεροτυπία" σελ. 46) απαντά κατά κανόνα σε δύο πραγματικότητες: αφενός, στην ευελιξία της εκτέλεσης της εργασιακής σχέσης στο πλαίσιο μιας αυθύπαρκτης επιχειρηματικής δομής και αφετέρου, στην ευέλικτη εργασία, είτε στο πλαίσιο μιας μη αυθύπαρκτης και αυτόνομης επιχειρηματικής δραστηριότητας, είτε σε κάποια επιχείρηση (εργοδότη), που συστήνεται και λειτουργεί ακριβώς για την εξυπηρέτηση του στόχου της μη εφαρμογής του συνόλου των επιταγών της εργατικής νομοθεσίας, που συνήθως περιβάλλουν την τυπική-κανονική εργασιακή σχέση.
Στη δεύτερη κατηγορία συμπεριλαμβάνονται εργασιακές μορφές, όπως η απασχόληση σε εργολαβικές εταιρείες, στην περίπτωση του out-sourcing και σε εταιρείες δανεισμού ή ιδιόμορφου αυτό-δανεισμού, όταν δηλαδή μια εταιρεία «δανεισμού» συστήνεται από τον κύριο εργοδότη με σχεδόν αποκλειστικό σκοπό και αντικείμενο τον δανεισμό εργαζομένων στον εαυτό του προς αποφυγή της απευθείας πρόσληψης τους από αυτόν.
Ανεξάρτητα, όμως, από τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της ευελιξίας το ζήτημα είναι με ποιον τρόπο θα οργανωθούν οι ατυπικώς εργαζόμενοι, ειδικότερα στην περίπτωση που λειτουργεί (επιχειρησιακό) σωματείο των κανονικά εργαζομένων στον έμμεσο εργοδότη. Είναι προφανές ότι διαφορετική θα είναι η εξέλιξη στην περίπτωση της άρνησης ή της αποδοχής των κανονικά εργαζόμενων να αποδεχθούν στις τάξεις του υπάρχοντος σωματείου τους 2ης ταχύτητας συναδέλφους, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η σύσταση ανεξάρτητου συνδικαλιστικού σωματείου αποτελεί μονόδρομο για τους τελευταίους στην απευκταία εκδοχή της απόρριψης τους από το πρώτο σωματείο.
Όμως, ακόμη και αν ένα παράλληλο σωματείο των ευέλικτα εργαζομένων συσταθεί δεν νοείται να μην συμπεριλαμβάνει, όχι μόνο στους καταστατικούς σκοπούς του, αλλά ιδίως στην καθημερινή του δράση, την προοπτική της διασφάλισης εκείνων των συνθηκών που μια μέρα θα οδηγήσουν στην απαλειφή του λόγου ύπαρξής του. Με άλλα λόγια, εκτός από την αναβάθμιση των όρων και των συνθηκών απασχόλησης απέναντι στον άμεσο εργοδότη, τα «παράλληλα» σωματεία ιδρύονται εξαιτίας και εναντίον του ιδιόμορφου καθεστώτος απασχόλησης που προκαλεί (μεταξύ άλλων) και τις αντικειμενικές και υποκειμενικές δυσκολίες ενιαίας συνδικαλιστικής εκπροσώπησης.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ιδρυτικό μέλος ενός υπό σύσταση ακόμη σωματείου εργαζομένων σε ψευδο-εταιρεία δανεισμού/ ενοικίασης «Αυτός είναι και ο στόχος ίδρυσης του δικού μας σωματείου. Ιδρυθήκαμε εν ολίγοις με σκοπό την αυτοδιάλυση και ενσωμάτωσή μας σε ένα ενιαίο σωματείο» (Εποχή, σελ. 16-17).
«Για να μην καταλήξουμε France Telecom», όπως δηλώνουν άλλοι συνάδελφοί του στον κλάδο της κινητής τηλεφωνίας, εννοώντας βεβαίως, τις ολέθριες συνέπειες για την ψυχική υγεία και την ίδια την ζωή τους, όπως αυτές καταδείχθηκαν σε πρόσφατο άρθρο της "Αυγής" (Κουζής, 15/10/2009). Εάν οι νέες μορφές οργάνωσης της εργασίας και η ενίσχυση της ευελιξίας στον εργασιακό βίο οδηγούν τους εργαζόμενους στα όρια της απόγνωσης και της πλήρους απαξίωσης, η προοπτική της διατήρησης ή -ακόμη περισσότερο- της ενίσχυσης μιας δεύτερης ταχύτητας συνδικαλισμού, είναι σίγουρα πολιτική αυτοκτονία.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου