Την κοινωνική ασφάλιση στην Ελλάδα θα μπορούσε να τη χαρακτηρίσει κανείς ως ένα από τα μεγαλύτερα διαχρονικά σκάνδαλα μεταπολεμικά.
Από τις χαμηλότοκες υποχρεωτικές τοποθετήσεις (Ν.1611/1950) των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων στη Τράπεζα της Ελλάδος από το 1951 έως το 1983 με παράλληλη κάλυψη των δανειακών τους αναγκών με ληστρικά επιτόκια (απώλειες 58 δις €), την ανασφάλιστη εργασία (περίπου 25%), τη τεράστια εισφοροδιαφυγή των επιχειρήσεων (30% στην Ελλάδα – στην υπόλοιπη Ε.Ε 5-10), έως τις απώλειες από το τζογάρισμα των αποθεματικών (Ν.2076/1992 & Ν.2676/1999) στο Χρηματιστήριο τη δεκαετία του 1990 (απώλειες 3,5δις €) και τα δομημένα ομόλογα που αγόρασαν τα ασφαλιστικά ταμεία, αποδεικνύεται η απίστευτη ρεμούλα σε βάρος των ασφαλιστικών ταμείων, η πλειοψηφία των οποίων έχουν πλέον τεράστια ελλείμματα.
Κανένας από τους αντιασφαλιστικούς νόμους (Σιούφα, Ρέππα, Πετραλιά) όχι μόνο δεν έδωσαν λύση, παρά τη σταδιακή επιδείνωση των συνταξιοδοτικών παροχών, αλλά διέλυσαν τα ασφαλιστικά ταμεία και τη κοινωνική ασφάλιση.
Το νέο νομοσχέδιο έρχεται να δώσει τη χαριστική βολή στη κοινωνική ασφάλιση με βασικούς άξονες τα 40 έτη εργασίας και τη συνταξιοδότηση στο 65ο έτος.
Βασικά σημεία του νέου νομοσχεδίου:
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΠΛΗΡΩΣΗΣ-ΑΝΤΑΠΟΔΟΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ:
Οι συντάξιμες αποδοχές (δηλ. η βάση υπολογισμού της σύνταξης) καθορίζονταν μέχρι τώρα από τα τελευταία 5 έτη εργασίας. Μαζί με την επικουρική σύνταξη οι συντάξιμες αποδοχές μπορούσαν να φτάσουν έως και το 100% (70% κύρια + 30% επικουρική) των μέσων αποδοχών των τελευταίων 5 ετών. Οι συντάξιμες αποδοχές θα υπολογίζονται πλέον από όλο τον εργασιακό βίο δηλαδή με σημερινά δεδομένα θα ξεκινούν από τα € 550. Αν δηλαδή κάποιος είχε μέσο μισθό € 1.200 τα τελευταία πέντε έτη με 35 έτη εργασίας θα έπαιρνε 705€ κύρια σύνταξη. Πλέον οι συντάξιμες αποδοχές θα είναι πολύ χαμηλότερες αφού θα λαμβάνονται υπόψη όλα τα έτη του εργάσιμου βίου.
Ο συντελεστής αναπλήρωσης μέχρι τώρα ήταν 2% ετησίως (δηλαδή 35 έτη εργασίας x 2% κάθε έτος = 70% των συντάξιμων αποδοχών). Σύμφωνα με το νομοσχέδιο ο μέσος συντελεστής αναπλήρωσης θα είναι 1,2%(1,2% x 40 έτη = 48% των συντάξιμων αποδοχών). Βέβαια ο συντελεστής αναπλήρωσης δεν ξεκινάει από το 1,2% αλλά από το 0,7% για τις χαμηλές συντάξιμες αποδοχές. Το νομοσχέδιο ορίζει 12 ασφαλιστικές κλάσεις ανάλογα με το ύψος των συντάξιμων αποδοχών με διαφορετικούς συντελεστές αναπλήρωσης. Για παράδειγμα για τη πρώτη ασφαλιστική κλάση (συντάξιμες αποδοχές μέχρι 850 €) ο συντελεστής για τα πρώτα 15 έτη είναι 0,7% και φτάνει μέχρι το 1,1% από το 37ο έτος ασφάλισης. Αυτό σημαίνει ότι ο μέσος συντελεστής είναι περίπου 0,76% δηλαδή 40 x 0,76 περίπου 30%. Δηλαδή πριν ήταν 70% με 35 έτη ασφάλισης και τώρα είναι 30% με 40 έτη ασφάλισης. Η απονομή σύνταξης κάτω από τα 40 έτη εργασίας είναι ασύμφορη γιατί υπάρχει ποινή πρόωρης συνταξιοδότησης 6% ετησίως (μέχρι και 30% χαμηλότερη -6% x 5 έτη-). Αντίθετα στη 12η κλάση για συντάξιμες αποδοχές από € 4.200 ο συντελεστής αναπλήρωσης ξεκινάει από το 1,27% και φτάνει στο 3%.
Η δικαιολογία της κυβέρνησης για τους χαμηλούς συντελεστές αναπλήρωσης στις χαμηλές συντάξιμες αποδοχές είναι ότι αυτοί θα λαμβάνουν επιπλέον την βασική σύνταξη, οπότε το άθροισμα της βασικής σύνταξης με τη ανταποδοτική θα είναι κοντά στη παλαιά κύρια σύνταξη.
ΒΑΣΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ
Η βασική σύνταξη θα είναι 360€ και θα δίνεται μόνο στους χαμηλοσυνταξιούχους, ότι ακριβώς ήταν το ΕΚΑΣ και η σύνταξη υπερηλίκων απόρων του ΟΓΑ. Βαφτίζουν δηλαδή το προνοιακό επίδομα το οποίο έτσι και αλλιώς δινόταν στους χαμηλοσυνταξιούχος και τους άπορους σε κοινωνικό – ασφαλιστικού χαρακτήρα.
Πουθενά στο νομοσχέδιο δεν ξεκαθαρίζεται με τι εισοδηματικά κριτήρια θα δίνεται η βασική σύνταξη (μπορεί όταν ξεκαθαριστεί να εννοεί για συντάξιμες αποδοχές των 500€). Η βασική σύνταξη θα δίνεται πλήρως από το 65ο έτος (ή μειωμένη από το 60ο έτος).
ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΕΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ
Με τον νόμο της Πετραλιά οι επικουρικές συντάξεις θα μειώνονταν σταδιακά στο 20% μέχρι το 2020. Πλέον δεν διασφαλίζεται η επικουρική σύνταξη καθώς θα πρέπει να προηγηθούν αναλογιστικές μελέτες οι οποίες θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2011 προκειμένου να διερευνηθεί η βιωσιμότητα των επικουρικών ταμείων. Η καταβολή της επικουρικής σύνταξης συνδέεται με τη βιωσιμότητα των επικουρικών ταμείων. Αν λάβει κανείς υπόψη του ότι τα περισσότερα ταμεία είναι ελλειμματικά αλλά και αυτά που ακόμη έχουν πλεονάσματα σήμερα, μελλοντικά θα είναι ελλειμματικά, σημαίνει ότι καταργούνται οι επικουρικές συντάξεις
ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ –ΕΞΙΣΩΣΗ ΟΡΙΩΝ ΗΛΙΚΙΑΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ
Η υπ΄αρ. c-559/2007 απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου εξισώνει τα όρια ηλικίας ανδρών και γυναικών. Η απόφαση αυτή δεν αναφέρεται στην αύξηση των ορίων ηλικίας των γυναικών αλλά στην εξίσωση. Αυτό σημαίνει ότι θα μπορούσαν να μειωθούν τα όρια ηλικίας των ανδρών. Βάσει νομοσχεδίου γυναίκες με ανήλικα τέκνα με όριο ηλικίας συνταξιοδότησης τα 50 έτη σταδιακά εξισώνονται με τους άνδρες στα 65 έτη μέχρι το 2013. Η εξίσωση αυτή αφορά και το χρόνο υπηρεσίας θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος μέχρι το 2013.
ΤΡΙΜΕΡΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ
Ενώ ο νόμος Ρέππα όριζε ότι θα δίνεται το 1% του ΑΕΠ για τη χρηματοδότηση του ΙΚΑ -τριμερής χρηματοδότηση- ώστε να μειωθούν τα ελλείμματά του (δεν δόθηκαν βέβαια αυτά τα χρήματα), πλέον η μοναδική υποχρέωση του κράτους από το 2015 θα είναι η καταβολή της βασικής σύνταξης, άρα καταργείται η τριμερής χρηματοδότηση και το κράτος δεν θα έχει καμία συμμετοχή στις συντάξεις. Επιπλέον το κράτος εγγυάται μόνο τη βασική σύνταξη και όχι των σύνολο των συνταξιοδοτικών αμοιβών που εγγυούταν μέχρι σήμερα
ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΕΙΣΦΟΡΩΝ
Κατά την τριετία 2011 έως 2013 θα αυξηθούν κατά 3% μονάδες οι εισφορές ασφαλισμένων και εργοδοτών στο ΙΚΑ- ΕΤΑΜ, με ισόποση μείωση των εισφορών προς τον ΟΑΕΔ, τον ΟΕΚ (Οργανισμός Εργατικής Κατοικίας) και τον ΟΕΕ (Οργανισμό Εργατικής Εστίας). Αυτό σημαίνει ότι καταργούνται εμμέσως αυτοί οι οργανισμοί αφού σημαντική πηγή χρηματοδότησής τους είναι οι εισφορές.
ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΤΑΜΕΙΩΝ
Μετά το σκάνδαλο με τα δομημένα ομόλογα στα ασφαλιστικά ταμεία, όπου χάθηκαν εκατομμύρια Ευρώ, ο νόμος Πετραλιά προέβλεπε την απαγόρευση των ταμείων να επενδύουν τα αποθεματικά τους σε τοποθετήσεις υψηλού ρίσκου. Με το άρθρο 46 αίρεται ο περιορισμός για αγορά σύνθετων ομολόγων μέχρι 2% των διαθεσίμων. Με το ίδιο άρθρο επαναδιατυπώνεται η δυνατότητα χορήγησης δανείων σε άλλους φορείς κοινωνικής ασφάλισης.
Θεσμοθετείται πάγιο σύστημα ρύθμισης οφειλών με δυνατότητα εξόφλησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τα ασφαλιστικά ταμεία σε δόσεις και με δυνατότητα μείωσης και των πρόσθετων τελών και προσαυξήσεων. Αυτό σημαίνει ότι για μια ακόμη φορά ενδέχεται να χαθεί περιουσία των ασφαλιστικών ταμείων, ειδικά σε μια εποχή πλήρους ανασφάλειας και φυσικά οι εισφορές των εργοδοτών για μια ακόμη φορά ρυθμίζονται.
ΠΡΟΣΔΟΚΙΜΟ ΖΩΗΣ
Τι είναι το προσδόκιμο όριο ζωής κατά τη γέννηση; Είναι ένας μέσος αριθμός ετών που αναμένεται να ζήσει ένας αριθμός ατόμων που γεννήθηκαν το ίδιο έτος, αν η θνησιμότητα σε κάθε ηλικία παραμείνει σταθερή στο μέλλον. Δεν θα πρέπει να το συγχέουμε με το μέσο όρο ζωής των κατοίκων σε μια χώρα (wikipedia).
Με το νομοσχέδιο γίνεται εισαγωγή ενός αυτόματου μηχανισμού προσαρμογής όπου, κάθε τρία χρόνια, αρχίζοντας το 2020, θα αυξάνει τις (ελάχιστες και νομοθετημένες) ηλικίες συνταξιοδότησης ανάλογα με την αύξηση του προσδόκιμου ζωής κατά τη συνταξιοδότηση. Το νομοσχέδιο ενσωματώνει ρύθμιση για το μέλλον (χωρίς να χρειαστεί να γίνει νέος ασφαλιστικός νόμος) όπου θα αυξηθούν τα έτη ασφάλισης από 40, σε περισσότερα
Το ασφαλιστικό νομοσχέδιο που κατατίθεται την επόμενη εβδομάδα στη Βουλή κατεδαφίζει τη δημόσια κοινωνική ασφάλιση. Οι συντάξεις μειώνονται έως 80% σε σχέση με τις σημερινές, τα ταμεία οδηγούνται σε κατάρρευση με την κατάργηση της τριμερούς χρηματοδότησης και τη τοποθέτηση ποσοστού των αποθεματικών τους σε επισφαλείς επενδύσεις, πολλοί εργαζόμενοι δεν θα έχουν ούτε ασφάλεια ασθενείας. Το νομοσχέδιο δεν προβλέπει τίποτα για την εισφοροδιαφυγή, για τη μαύρη εργασία και για την αξιοποίηση της περιουσίας των ασφαλιστικών ταμείων ώστε να βελτιωθούν τα έσοδά τους. Όπως προκύπτει από διάφορες διατάξεις του (προσδόκιμο ζωής, αναλογιστικές μελέτες, δεν οριοθετεί εισοδηματικά τη βασική σύνταξη) δημιουργεί τις βάσεις για ένα πολύ χειρότερο ασφαλιστικό νομοσχέδιο από αυτό που πρόκειται να κατατεθεί την επόμενη εβδομάδα.
Μαζί του μάλιστα θα κατατεθεί και το νομοσχέδιο για τις εργασιακές σχέσεις το οποίο προβλέπει μείωση των αποζημιώσεων και του χρόνο προειδοποίησης σε περίπτωση απόλυσης, ουσιαστική κατάργηση του Οργανισμού Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ), άρα και των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας και αύξηση του ορίου των απολύσεων στο 5%.
24/06/2010
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου