Του Αντώνη Καββαδία
Ήρθε και η ώρα των τραπεζοϋπαλλήλων, λοιπόν. Άρχισε να ξεκαθαρίζει το τοπίο και είναι πλέον ολοφάνερο όχι μόνο ότι το παιχνίδι παίζεται πλέον στο γήπεδο των τραπεζιτών, αλλά και ότι ο διαιτητής δεν βλέπει και πολύ καλά...
Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα έχει αυτοεγκλωβιστεί σε ένα λαβύρινθο, από τον οποίο όταν βγει (και αν τα καταφέρει), θα έχει αφήσει πίσω του τα συντρίμμια της προκλητικής ανοχής των νεοφιλελεύθερων πολιτικών τις τελευταίας 20ετίας.
Η ελάχιστη έως μηδαμινή ρευστότητα, οι επισφάλειες που θα φέρει στην επιφάνεια ο έλεγχος των χαρτοφυλακίων από την Black Rock και η αστεία χρηματιστηριακή αποτίμηση των τραπεζών, οδηγούν σε ακραίες ανακατατάξεις που είναι παραπάνω από βέβαιο ότι θα έχουν και κοινωνικό αντίκτυπο, αλλά και αντίκτυπο στα εργασιακά δικαιώματα.
Για τους τραπεζίτες, βέβαια, λύση υπάρχει και είναι δοκιμασμένη και σίγουρη. Οι περίπου 65.000 εργαζόμενοι πρέπει να φανούν «κοινωνικά και συνδικαλιστικά υπεύθυνοι» και να αποδεχθούν τη μείωση των μισθών τους για να σώσουν το ελληνικό τραπεζικό σύστημα.
Ενδεικτικά αναφέρουμε τους χώρους που έχουν χτυπηθεί άγρια τα 3 τελευταία χρόνια:
Αγροτική Τράπεζα: Ένταξη στο άρθρο 31 του ν.4024, που προβλέπει -35% περικοπές μισθών
BNP Paribas: Αποχώρηση ομίλου από την Ελλάδα, που σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι βρέθηκαν ξαφνικά χωρίς δουλειά
Citibank: Κλείσιμο υποκαταστημάτων → απόλυση του περιττού προσωπικού
Τράπεζα Πειραιώς: α) Πρόγραμμα «εθελουσίας» αργίας Sabbatical, β) Επιβολή εκ περιτροπής τετραήμερης απασχόλησης, γ) Αυθαίρετες περικοπές μισθών.
Εμπορική Τράπεζα: Καταγγελία επιχειρησιακών συμβάσεων από μέρους της διοίκησης, από το 1994 μέχρι σήμερα
Γενική Τράπεζα: Καταγγελία επιχειρησιακής σύμβασης
Εθνική Τράπεζα: Περικοπή επιδομάτων
American Express: Αποχώρηση από την Ελλάδα
Σχεδόν σε όλες τις τράπεζες, βέβαια, έχει ανοίξει η συζήτηση μεταξύ εργοδοσίας και εκπροσώπων των εργαζομένων για περικοπή μισθών, υπό το φόβο καταγγελίας των συλλογικών συμβάσεων από τους τραπεζίτες.
Χαρακτηριστική είναι η επιστολή που απέστειλε ο πρόεδρος του Τ.Τ., κ. Κλέων Παπαδόπουλος, προς τους εργαζόμενους: «Σας καλώ σε επαναπροσδιορισμό του κόστους μισθοδοσίας, ώστε να διαμορφωθεί σε επίπεδα βιώσιμα για τη λειτουργία του Τ.Τ.». Ας μου επιτραπεί το ύφος, αλλά πραγματικά είναι να τρελαίνεσαι. Λες και στη συγκεκριμένη περίπτωση οι εργαζόμενοι αποφάσισαν την εξαγορά της Aspis Bank του Ψωμιάδη. Λες και οι εργαζόμενοι αποφάσισαν να φορτώσουν το Τ.Τ. με ομόλογα, τα οποία (μετά την ολοκλήρωση του πολυθρύλητου PSI) θα το καταστήσουν υπέρ-ελλειμματικό. Οι ίδιοι εργαζόμενοι, που απέδιδαν στον ελληνικό προϋπολογισμό 800 εκ. ευρώ έσοδα μέχρι σήμερα, είναι οι ίδιοι που καλούνται να πληρώσουν το μάρμαρο διοικητικών και κυβερνητικών επιλογών.
Ανάλογες επιστολές-προσκλήσεις έχουν αποσταλεί σχεδόν στο σύνολο των εργαζομένων όλου του κλάδου από τις διοικήσεις των τραπεζών. Και εκεί δεν θα πληρώσουν το μάρμαρο αυτοί που ενέκριναν τα «σκοτεινά» και υπέρογκα δάνεια σε «ημέτερους», τα οποία δεν εξυπηρετήθηκαν ποτέ. Δεν θα πληρώσουν οι Διοικητές της ΤτΕ (Παπαδήμος, Γκαργκάνας, Προβόπουλος) που δεν άσκησαν τα ελεγκτικά τους καθήκοντα. Δεν θα πληρώσουν τα βασιλικά αμειβόμενα μεγαλοστελέχη-golden boys, οι περιφερόμενοι σωτήρες των τραπεζών. Αυτοί έχουν κάνει καλά τη δουλειά τους και θα συνεχίσουν να την κάνουν, έστω και αν χρειαστεί να θυσιαστούν τουλάχιστον οι μισοί τραπεζοϋπάλληλοι.
Όλες τις τράπεζες θα τις «σώσει» η μείωση του μισθολογικού τους κόστους, τάξεως 10-15%, που φαίνεται να επιδιώκουν οι τραπεζίτες. Ποσοστό που μεταφράζεται σε περίπου 270 εκ. €, όταν έχει υπολογιστεί ότι για τη βιωσιμότητα του συνόλου των τραπεζών απαιτούνται περίπου 36 δισ.€ (!!!), ενώ ακόμα αναζητούνται τα 112 δισ.€ που τους έχουν χορηγηθεί από το 2008.
Βέβαια, το μισθολογικό κόστος που αναφέρεται παραπάνω, αφορά μόνο τις ρυθμισμένες αμοιβές των τραπεζοϋπαλλήλων που προβλέπονται από την κλαδική και τις επιμέρους επιχειρησιακές τους συμβάσεις. Γιατί στους περισσότερους χώρους οι περικοπές έχουν ήδη ξεκινήσει προ πολλού. Περικοπές που δεν αφορούν μόνο μισθούς, αλλά και ανθρώπινο δυναμικό.
Θα περίμενε κανείς ότι αυτή τη στιγμή η ομοσπονδία των τραπεζοϋπαλλήλων, η ΟΤΟΕ, θα ήταν στα κάγκελα. Αντιθέτως, οι πλειοψηφούσες δυνάμεις της (ΠΑΣΚΕ, ΔΑΚΕ) φαίνεται να επιλέγουν την οχύρωσή τους πίσω από την πρόθεση των τραπεζιτών να προβούν σε διαπραγματεύσεις για υπογραφή κλαδικής σύμβασης, μετά από 3 χρόνια. Οι ίδιες πλειοψηφίες αδυνατούν να καταλάβουν ότι, από μόνη της η υπογραφή μιας κλαδικής σύμβασης παγώματος και μειώσεων, με πρόσχημα τη δήθεν προστασία της απασχόλησης, δεν αποτελεί ούτε «κόκκινη γραμμή», ούτε διέξοδο στις απειλές που δέχονται καθημερινά οι εργαζόμενοι.
Κανείς τους δεν καταγγέλλει την τακτική των εργοδοτών να περικόπτουν τις αμοιβές των υπαλλήλων, επειδή αυτές δίνονταν υπό τη μορφή παροχών και όχι μέσα από συλλογικές συμβάσεις. Παροχές που δίνονταν είτε γιατί στους χώρους αυτούς διώκεται ο συνδικαλισμός, είτε γιατί δεν υπάρχει καθόλου, είτε γιατί είναι καθαρά εργοδοτικός, άρα ήταν αδύνατο να υπογραφούν αξιοπρεπείς συλλογικές συμβάσεις. Κανείς τους δεν μιλά για τους συμβασιούχους και τους ενοικιαζόμενους στις τράπεζες, οι οποίοι είναι σίγουρο πως θα είναι οι πρώτοι που θα υποστούν τις περικοπές προσωπικού. Λες και αυτοί δεν είναι εργαζόμενοι ή λες και δεν κάνουν την ίδια ακριβώς δουλειά με τους υπαλλήλους μέλη της ΟΤΟΕ. Πολύ περισσότερο δε, όταν οι ίδιοι οι επισφαλώς εργαζόμενοι οργανώθηκαν σε σωματεία, αλλά οι πλειοψηφίες στην ΟΤΟΕ επιμένουν να μην τους αναγνωρίζουν ως τραπεζοϋπαλλήλους (βλ. Εθνο-Data), ενώ κάποιους άλλους τους ενέταξαν λίγο πριν τις εκλογές για το συνέδριο της ΟΤΟΕ.
Υπάρχει διέξοδος;
Με την σημερινή προσέγγιση της ΟΤΟΕ, όχι! Η τακτική αυτή μας έχει ήδη οδηγήσει από τη μία ήττα στην άλλη. Με τις πρακτικές των ΠΑΣΚΕ και ΔΑΚΕ είναι μαθηματικά βέβαιο ότι σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα θα οδηγηθούμε σε εξευτελιστικούς μισθούς και σε μαζικές απολύσεις. Και στο βάθος θα έχει απομείνει μια ομοσπονδία να πανηγυρίζει τη διάσωση μιας κλαδικής σύμβασης ντροπής και εξευτελισμού. Μια ομοσπονδία χωρίς μέλη, χωρίς προοπτική παρέμβασης και, κυρίως, χωρίς αύριο. Θα έχει απομείνει μια ομοσπονδία να πανηγυρίζει τη διάσωσή της ως θεσμικού συνομιλητή και τη διατήρηση των αποσπάσεών της.
Το πιο εύκολο θα ήταν να μιλήσουμε σε αυτό το άρθρο για μία επαγρύπνηση της ΟΤΟΕ, των τραπεζοϋπαλλήλων, της κοινωνίας, κ.ο.κ.. Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για αγώνες χωρίς τέλος και για ανελέητη σύγκρουση με τους τραπεζίτες. Σαφώς και όλα αυτά είναι απαραίτητα. Τίποτα όμως από όλα αυτά δεν θα οδηγήσει πουθενά, όσο η ομοσπονδία διατηρεί τη μορφή που έχει σήμερα. Τα ίδια μπορεί να λένε και οι «κυβερνητικοί» συνδικαλιστές, για τα πρακτικά, αλλά μόλις κλείσουν τα μικρόφωνα είναι οι ίδιοι που φροντίζουν να τα αποδυναμώσουν. Ας μην κοροϊδευόμαστε, οι εργαζόμενοι στις τράπεζες έχουν χάσει κάθε εμπιστοσύνη στην ομοσπονδία και δεν θέλουν να μας πολυβλέπουν κιόλας γιατί, καλώς ή κακώς, μας παίρνει όλους η μπάλα.
Το μεγάλο λοιπόν στοίχημα για τις αριστερές-προοδευτικές δυνάμεις στις τράπεζες, πρέπει να παιχτεί στα πρωτοβάθμια σωματεία. Εκεί πρέπει να δοθεί η μεγάλη μάχη. Να μιλήσουμε στους τραπεζοϋπαλλήλους πιο ανοιχτά από ποτέ. Να κινηθούμε σε πλαίσια που θα ανατρέψουν την αντίληψη της κοινωνίας για εμάς, που μας θέλει απλά καταγγελτικές δυνάμεις. Να πάψουμε να φοβόμαστε ακόμα και εμείς οι ίδιοι. Και το κυριότερο, να ξεκολλήσουμε επιτέλους από την αρρώστια του χώρου για τη «ιδεολογική καθαρότητα».
Τα συνδικάτα του μεγέθους της ΟΤΟΕ είναι υποχρεωμένα να τραβήξουν τον εργαζόμενο ένα βήμα μπροστά και όχι να υποχωρούν επανειλημμένα από τις «κόκκινες γραμμές» τους. Οι έλληνες έπαψαν προ πολλού να εύχονται να πεθάνει η κατσίκα του γείτονα. Ο κοινωνικός αυτοματισμός μας τελείωσε και καλά θα κάνουν να το συνειδητοποιήσουν οι πάντες!
Πολύ περισσότερο αν πάψεις να κλείνεις τα μάτια μπροστά στην αντικοινωνική και επιθετική επιχειρηματικότητα των αφεντικών σου. Αν μιλήσεις επιτέλους ανοιχτά για την ασυδοσία των τραπεζών απέναντι στον πολίτη. Πόσο μάλλον αν απαιτήσεις τον κοινωνικό έλεγχο των τραπεζών, την προστασία των πληγέντων από την κρίση δανειοληπτών (των πραγματικά πληγέντων…). Πόσο μάλλον αν αρχίσεις να λειτουργείς σαν πραγματικό συνδικάτο και όχι σαν εκκολαπτήριο αυριανών υπουργών. Πόσο μάλλον αν αποφασίσεις να πάψεις να αμύνεσαι και συνειδητοποιήσεις ότι η φωτιά δεν είναι έξω από το σπίτι σου, αλλά στο σαλόνι σου. Και ότι μαζί μ’ αυτό, θα καούν και οι καρέκλες…
O Αντώνης Καββαδίας είναι εργαζόμενος στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο και μέλος του Γενικού Συμβουλίου της ΟΤΟΕ. |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου